AB-Çin aras?ndaki yat?r?m anla?mas? Türkiye’yi nas?l etkiler?

Brüksel ve Pekin aras?nda 6 y?ldan bu yana devam eden ticaret müzakereleri, 2020’nin son günlerinde imzalad?klar? Kapsaml? Yat?r?m Anla?mas? (CAI) ile sonuçland?. Böylelikle Çin, Avrupal? ?irketlere finansal hizmetlerden imalat sanayisine, mühendislikten sa?l?k ve dan??manl?k hizmetlerine kadar birçok alanda imtiyaz tan?d?.  

AB-Çin yat?r?m anla?mas?n?n 2022’de yürürlü?e girece?ini hat?rlatan Ege ?hracatç? Birlikleri Koordinatör Ba?kan? Jak Eskinazi anla?may? ?öyle özetliyor; 

“Çin ve AB aras?nda yat?r?mlar için yüksek düzeyde bir aç?l?m?n gerçekle?tirilmesini sa?layacak anla?ma, Avrupa’n?n çevre ve insan haklar? de?erleri çerçevesini de kapsayarak üç ba?l?k üzerinde ?ekilleniyor; Birincisi; Çin’in Avrupal? yat?r?mc?lara daha fazla eri?im izni vermesi. ?kincisi; adil rekabet ko?ullar? garantisi. Kamu ?irketleri ve sübvansiyon ?effafl???. Üçüncüsü; Çin’in Uluslararas? Çal??ma Örgütü (ILO) çal??ma ko?ullar? standartlar?na uyumu. Çin Devlet Ba?kan? Xi Jinping üç y?l aradan sonra bu sene Dünya Ekonomik Forumu’nda ?öyle seslendi: “So?uk Sava? zihniyetini b?rak?n.” Jinping’in birlik ve beraberlik vurgusu çok tarafl?l??? ve serbest ticareti öncelediklerini aç?kça zaten gösteriyor. Son dönemde Çin merkezli ?irketler ak?ll? telefon üretimi için Türkiye’yi tercih ediyor. ?u süreçte yat?r?mlar? s?kla?t?racak ad?mlar at?larak, Türkiye için reform, yat?r?m ortam? yarat?lmas? için müzakereler ba?lamal?.” 

Çin 2020’de ASEAN ülkeleriyle AB ile ticaretinden daha fazla ticaret yapt?

Eskinazi, 2020’ye kadar Çin ve AB’nin birbirinin en büyük ticaret orta?? oldu?unu ancak pandemi nedeniyle yak?n co?rafyadaki ülkelerle ticaretin a??rl?k kazand???n? ve dengelerin de?i?ti?ini söylüyor.

“Çin 2020’de ASEAN ülkeleriyle AB ile ticaretinden daha fazla ticaret yapt?. 2020 y?l?nda ASEAN ülkeleri ve Çin’in toplam ticaret hacmi yüzde 7 artarak 725 milyar dolara ula?t?. Avrupa Birli?i 694 milyar dolarl?k ticaret hacmi ile ikinci ticari partneri. Ticaret sava?lar?n?n hat safhada ya?and??? bir dönem sonras? Joe Biden ile ABD-AB-Çin ili?kileri Donald Trump dönemine göre daha olumlu bir zemine çekilecektir. Bütün bu geli?meler dünya ekonomisinin altyap?s?n? de?i?tiriyor. Çin, hem AB taraf?yla uzla?t??? yat?r?m anla?mas?yla hem de 15 Asya Pasifik ülkesinin imza att??? RCEP ile ilk kez bir ticaret blo?unun içinde yer alarak elini iyice güçlendirdi. Çin’in Avrupa’dan ikinci bir küresel sermaye ak?n?na u?rayacak olmas?, Brüksel-Pekin aras?nda mutabakata var?lan yat?r?m anla?mas?n?n en önemli noktas?. Çin kendi rekabet gücünü gittikçe art?yor.” 

Asya Pasifik ile ili?kilerimizi geli?tirmek, ABD ve AB'yle normalle?memizi sa?lar

Çin’in uzun zamand?r küresel sermaye için çok iyi bir yat?r?m sahas? oldu?unu söyleyen Jak Eskinazi, 2019’da d??a dönük do?rudan yat?r?mlarda 226 milyar dolar ile Japonya’dan sonra Çin’in 137 milyar dolar ile dünyada ikinci s?rada yer ald???na de?iniyor. 

“Çin’in küresel do?rudan yabanc? yat?r?mlardaki etkisi artmaya devam ediyor. Üst üste dört y?ld?r dünyada do?rudan yabanc? yat?r?m ak??lar?n?n yüzde 10’nunu olu?turuyor. Birçok finansal ara?t?rma kurumu, Çin'in 2028 y?l?na kadar ABD’yi geçece?ini ve dünyan?n en büyük ekonomisi olaca??n? öngörüyor. Avrupa D?? ?li?kiler Konseyi’nin bir ara?t?rmas?na göre ço?u AB vatanda?? Çin'in yak?nda ABD'yi geçece?ine ve önde gelen bir dünya gücü olaca??na inan?yor. Dolay?s?yla Asya Pasifik’in yükselen kuvvetleriyle hem ekonomik hem de siyasi ili?kilerimizi geli?tirmek, dostluklar?m?z? ilerletmek ABD ve AB'yle ili?kimizin normalle?mesini sa?lar. Ayn? zamanda hak ve ç?karlar?n korundu?u, adil, istikrarl? ve rasyonel yeni bir uluslararas? düzenin ortakla?a desteklenmesine de yol açar.” 

AB ile yeni bir ba?lang?ç

Jak Eskinazi, bu yüzy?l?n en büyük ve tek ticari projesi Çin üzerinden kurgulanan Tek Ku?ak Tek Yol projesiyle Çin’in zaten Afrika’dan Asya ve Avrupa’ya girmi? durumda oldu?unu da sözlerine ekliyor.

“Tek Ku?ak Tek Yol Projesi ülkemizde dahil 70’e yak?n ülkeyi ilgilendiriyor ve dünya nüfusunun yakla??k yüzde 60'?n? kaps?yor. Asya Pasifik ülkeleriyle ticaretimizi geli?tirmeliyiz ama 2020 y?l? ihracat?m?zdaki yüzde 42’lik pay? ile AB en büyük orta??m?z. Türkiye-AB aras?nda son dönemde ya?anan diplomasi trafi?iyle ili?kilerimizde önemli bir e?ik a??ld?. Türkiye’nin AB ile ili?kilerinde yeni sayfa açma iste?ine Brüksel’in yan?tlar? da olumlu. AB D?? ?li?kiler ve Güvenlik Politikas? Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve D??i?leri Bakan?m?z Say?n Mevlüt Çavu?o?lu AB-Türkiye ili?kilerinde gelinen noktay? 'bir f?rsat penceresi' olarak de?erlendiriyor. Bu olumlu ivmenin Gümrük Birli?i’nin güncellenmesi gibi somut ad?mlara dönü?mesini temenni ediyoruz.”